Najszybsza kobieta została uznana za zmarłą. Popełniono fatalną pomyłkę

Betty Robinson

Była najszybszą kobietą świata, a potem brała udział w katastrofie lotniczej. Mistrzyni olimpijska Betty Robinson została uznana za zmarłą. To, co stało się później, zaskoczyło wiele osób.

• 18 maja 1999 r., prawie 25 lat temu zmarła Betty Robinson, kobieta, która zmieniła postrzeganie sportu. Na igrzyskach olimpijskich była najszybsza i to jako nastolatka
• Po zdobyciu złota w Amsterdamie rozbudziła apetyty Amerykanów przed kolejnymi igrzyskami w Los Angeles w 1932. Nie wzięła w nich udziału, bo brała w katastrofie lotniczej
• Uznaną ją za martwą, a potem nie dawano jej żadnych szans na powrót do zdrowia, sprawności, a co dopiero do sportu. Wstała z wózka inwalidzkiego i w 1936 r. na igrzyskach olimpijskich w Berlinie przybiegła po złoto. Ograniczała ją tylko jedna rzecz
• Więcej informacji znajdziesz w Przeglądzie Sportowym Onet

Niewielki samolot uderzył o ziemię. W okolicy dało się słyszeć huk, a po chwili nad miejscem katastrofy unosił się dym. Na miejsce już biegli ludzie z okolicy. Widok, jaki ukazał się ich oczom, był makabryczny. Dwa zniekształcone ciała, które wypadły z maszyny nie pozostawiały wątpliwości. Trzeba było znaleźć szybko kogoś, kto weźmie je na pakę swojego samochodu i przewiezie do kostnicy. Niedługo rozniosły się wieści o śmierci mistrzyni olimpijskiej. Prawda była zupełnie inna, a dla wielu okazała się zaskakująca.

Biegła do pociągu, a nauczyciel nie wierzył

Nauczyciel przedmiotów ścisłych Charles Price widział, jak jego uczennica biegnie po lekcjach, żeby zdążyć na pociąg. On już siedział w środku i był pewien, że 16-letnia dziewczyna nie zdąży. Po chwili jednak spostrzegł, że Betty Robinson już jest w środku i nawet nie widać po niej zadyszki. To dało mu do myślenia. Następnego dnia wziął do ręki stoper i tylko dla siebie zmierzył czas uczennicy na 50 metrów, bo mniej więcej tyle wynosił szkolny korytarz. Wynik był zdumiewający, a Price zaprosił nieświadomą niczego dziewczynę do treningów z… drużyną chłopców, ponieważ w Thornton Township High nie było drużyny lekkoatletycznej dziewcząt. — Nie miałam wtedy pojęcia, że ​​kobiety w ogóle biegają. Dorastałam jako dziewczyna ze wsi — wspominała później przyszła lekkoatletka.

“Babe” — jak nazywali ją bliscy, nie była zbuntowaną nastolatką, a raczej spokojną dziewczyną, która nie sprawiała nikomu kłopotów. Lubiła grać na gitarze i jej występy często można było oglądać na szkolnych akademiach czy w lokalnym koście. Nie przypuszczała, że może stać się lekkoatletką.

Po zaledwie kilku tygodniach treningu Robinson zadebiutowała w zawodach regionalnych, gdzie zajęła drugie miejsce, tuż za 20-letnią rekordzistką USA na 100 m, Helen Filkey. Została niemal natychmiast zaproszona do przyłączenia się do Illinois Athletic Women’s Club (IAWC), a wkrótce wzięła rewanż na Filkey. Pobiła przy tym oficjalny rekord świata wynoszący 12,2 sekundy. Czas nie został zatwierdzony ze względu na wiatr.

Jej osiągnięcie otworzyło jej drogę do kadry olimpijskiej i zawzięcie trenowała przed igrzyskami, jakie miały się odbyć w 1928 r. w Amsterdamie. Podróż statkiem SS Roosevelt z Nowego Jorku do stolicy Holandii była długa. Trwała dziewięć dni, a Robinson w czasie podróży trenowała na prowizorycznej bieżni, która znajdowała się na okręcie. Nie żałowała jednak w ten sposób spędzonego czasu. — Kochałam każdą minutę spędzoną na tym statku — wspominała.

Przyćmiła sławą Tarzana

W 280-osobowej drużynie olimpijskiej Stanów Zjednoczonych znajdowało się 18 lekkoatletek. Jednak to męskie nazwisko robiło wrażenie w zespole. Pływak Johnny Weissmuller był faworytem do medali i z zadania się wywiązał. Sięgnął po czwarty i piąty złoty krążek, a niedługo później zasłynął w kultowej roli Tarzana.

Przy nim i przy innych gwiazdach nikt nie zdawał się zwracać uwagi na niespełna 17-letnią debiutantkę. Z czterech Amerykanek ubiegających się o miejsce w finale biegu na 100 m, tylko Robinson się do niego dostała i miała pobiec w decydującym biegu. Wydawało się, że jest spokojna, ale szczegóły mogły świadczyć o jej nerwowości. Na bieżnię przybyła z dwoma lewymi butami i musiała kogoś szybko wysłać po właściwe obuwie. Członek ekipy długo nie pojawiał się i rozważała nawet, że pobiegnie boso. Wreszcie się znalazł, razem z parą odpowiednich butów.

Nie było jeszcze bloków startowych, więc Robinson i jej przeciwniczki przykucnęły, bo tak właśnie wtedy wyglądała procedura startowa. Wojny nerwów nie wytrzymały Kanadyjka Myrtle Cook i Niemka Lena Schmidt i wyleciały za falstarty. Została czwórka zawodniczek. Po wystrzale z pistoletu startera Erna Steinberg znalazła się na prowadzeniu, ale zaraz Robinson ją wyprzedziła. Zdawało się, że nawet nie patrzy na przeciwniczki, tylko biegnie z uśmiechem, ku swojemu szczęściu. To Bobbie Rosenfeld odwróciła się zaniepokojona i widziała, jak ją mija Robinson.

Skromna nastolatka nawet nie miała pojęcia, które zajęła miejsce. — Pamiętam zerwanie taśmy, ale nie byłam pewna, czy wygrałam. Było tak blisko. Jednak moi przyjaciele na trybunach przeskoczyli przez poręcz, zeszli i objęli mnie ramionami i wtedy już wiedziałam, że wygrałam. A kiedy podnieśli flagę, rozpłakałam się — mówiła w wywiadzie po latach. Kanadyjczycy uznali, że Rosenfeld wygrała i nawet złożyli skargę, ale nie została ona uznana. Robinson zatem wygrała bieg z rekordem świata 12,2 i została pierwszą mistrzynią olimpijską na 100 m kobiet. Do dziś pozostaje też najmłodszą zawodniczką, która zdobyła złoto olimpijskie na tym dystansie.

Złożyli się na diamentowy zegarek

Podczas tych igrzysk kobiety wreszcie mogły rywalizować w gimnastyce i lekkoatletyce, co podwoiło ich liczbę w porównaniu z poprzednią edycją. Robinson zdobyła jeszcze jeden medal. W kobiecej sztafecie 4×100 m sięgnęła po srebro za silną drużyną podrażnionych Kanadyjek, które wciąż przeżywały dyskwalifikację Myrtle Cook z biegu indywidualnego.

Amerykanie zacierali ręce, myśląc o kolejnych igrzyskach, które miały się odbyć w 1932 r. Robinson była tak młoda i już tak dobra, co na parę lat przed zawodami stawiało ją w roli faworytki do olimpijskiego złota. Ona sama podjęła studia na Northwestern University, aby kontynuować studia wychowania fizycznego, bo w przyszłości widziała się w roli trenerki.

Była witana w Nowym Jorku jak prawdziwa gwiazda, a o spotkania z nią zabiegały instytucje. Tysiące osób złożyły się na diamentowy zegarek dla wielkiej mistrzyni. Brała udział jednak w kolejnych różnych zawodach, gdzie notowała świetne wyniki. Fred Steers, przewodniczący krajowej komisji ds. lekkoatletyki kobiet pisał o niej jako o “szczupłej, uśmiechniętej dziewczynie z Chicago, która biega jak mężczyzna”.

Jeszcze w połowie marca 1931 r. biła kolejne rekordy na typowo amerykańskich dystansach — 60 jardów i 70 jardów. 28 czerwca było gorąco, a ona chciała się ochłodzić. Trenerzy odradzali jej pływanie, bo jak wtedy twierdzono, mogło się to negatywnie odbić na jej formie fizycznej. Poprosiła więc kuzyna o lot jego niewielkim samolotem.

Makabryczny widok, koszmarne wieści

Kiedy samolot wzniósł się na wysokość 180 m, dało się odczuć, że coś jest nie tak. Wydawało się, że silnik zgasł, a maszyna zaczęła nurkować i po chwili uderzyła w pole z rozmiękłą ziemią. Ludziom, którzy przybiegli na miejsce katastrofy, ukazał się makabryczny widok. Poskręcane ciała dwóch osób przywodziły na myśl tylko jedno, że nie można już nic dla nich zrobić.

Jeden mężczyzna zabrał obie, niedające znaku życia osoby do kostnicy. Okazało się, że oboje przeżyli. Robinson miała poważnie złamaną nogę, biodro i ramię oraz obrażenia wewnętrzne i przez kilka następnych dni traciła przytomność. Jej kuzynowi-pilotowi trzeba było amputować poważnie uszkodzoną lewą nogę. Wieści jednak zdążyły się już rozejść, że mistrzyni olimpijska straciła życie w katastrofie lotniczej.

Przepływ informacji nie był tak szybki, jak obecnie, trudno też było o weryfikację. Niedawna idolka tłumów przebywała w szpitalu, w którym z nogą w szynie miała spędzić 11 tygodni. Z czego przez siedem tygodni była nieprzytomna. Lekarze powiedzieli Robinson, że nigdy więcej nie będzie mogła biegać. Jej gojąca się noga była krótsza od drugiej, a obecną perspektywą był wózek inwalidzki. Poruszała się na nim przez sześć miesięcy, a następnie dwa lata przechodziła rehabilitację. Igrzyska olimpijskie w Los Angeles ją rzecz jasna ominęły. — Lekarz powiedział, że gdybym nie była w tak dobrej formie, nie wyszłabym z tego w takim stanie – wspominała później swój wypadek.

Ja tylko stanęła pewniej na obu nogach, to wbrew wszystkim postanowiła podjąć próbę powrotu do biegania. Szło jej to mozolnie i znacznie wolniej niż przed katastrofą, ale z dnia na dzień było coraz lepiej. Był tylko jeden problem. Z powodu krótszej nogi, która do końca się nie zginała, nie mogła przystąpić do pozycji kucającej, od której każdy bieg się zaczynał. Ratunkiem była dla niej sztafeta. Jeśli nie była pierwszą zawodniczką, nie musiała kucać, mogła stać i czekać aż partnerka z zespołu dobiegnie do niej z pałeczką, by sama ruszać do sprintu.

Wstała z wózka i pobiegła po złoto

Podjęła znów treningi i dostała się do reprezentacji USA. Nie było o to wcale łatwo. — W 1936 roku naprawdę trudno było mi dostać się do zespołu. Musiałam pracować po godzinach — wspominała najstarsza członkini amerykańskiej sztafety, która liczyła sobie zaledwie 24 lata.

W Berlinie faworytkami były Niemki. Uzyskały najlepszy czas w eliminacjach i nawet w finałowym biegu prowadziły niemal do końca. Ilse Dorffeldt upuściła jednak pałeczkę i to skończyło się dyskwalifkacją Niemek. Robinson za to na trzeciej zmianie prawidłowo oddała pałeczkę Helen Stephens, która pierwsza minęła linię mety. Amerykanki sięgnęły po złoto, a świat był pod wrażeniem Robinson, która wróciła do sportu, po tak poważnej kontuzji i znów mogła święcić triumf. — Nie da się opisać, jakie szczęście poczułam, że tam byłam i zdobyłam kolejny medal — mówiła. Wspominała jednak ze smutkiem, że trudno było jej patrzeć na bieg na 100 m.

Betty Robinson (trzecia w górnym rzędzie od lewej) podczas IO w 1936 r

Betty Robinson przeszła na sportową emeryturę po igrzyskach olimpijskich w 1936 roku. Utrzymywała kontakt ze sportem, pracując jako wolontariuszka jako sędzia, ale co najważniejsze, działając na rzecz kobiet w sporcie.

W 1977 r. została wprowadzona do amerykańskiej Narodowej Galerii Sław Lekkoatletyki. W 1996 r. z radością i dumą niosła znicz olimpijski na Igrzyska w Atlancie.

Betty Robinson zmarła 17 maja 1999 r. Miała 87 lat. Zdiagnozowano u niej nowotwór i od kilku lat zmagała się z chorobą Alzheimera. Była pionierką w sporcie kobiecym, chociaż nigdy nie postrzegała siebie w ten sposób.