Massapubliek voor botten van 'Heilige Bernadette' in Maastricht: 'Een herinnering'

Foto ter illustratie – Lourdesgrot in Maastricht.

Ze werd beroemd om het feit dat ze maar liefst 18 keer Maria zag verschijnen in een grot in het Franse Lourdes: de Heilige Bernadette. Vandaag zijn enkele botten en een stukje huid van de zuster naar Maastricht gebracht. De belangstelling is enorm, maar waarom hechten we zo veel waarde aan Bernadette uit Lourdes?

De botten en het ‘vlees’ van Bernadette zijn bewust bewaard. “Toen Bernadette, na het heiligverklaringsproces, opgegraven werd, is ze in een schrijn gelegd”, vertelt pastoor Jan Vries van de Onze Lieve Vrouw basiliek en parochie Sint-Pieter in Maastricht aan Editie NL. “Toen zijn er stukjes van haar lichaam ‘uitgenomen’, zowel vlees als stukjes bot. De schrijn met die stukjes staat normaal in Lourdes, maar maakt af en toe een tour door andere landen.”

Lourdes in Nederland

Nu is Nederland dus aan de beurt. Naar het verhaal van de Heilige Bernadette telt ons land ruim 100 Lourdesgrotten, verspreid door het hele land. De schrijn uit Lourdes wordt vandaag onder meer meegedragen in een processie door Maastricht en in de Onze Lieve Vrouwebasiliek neergezet. Zo kunnen bezoekers het zien en erbij bidden. “Het gaat om meer dan alleen die schrijn”, zegt de pastoor. “Het gaat vooral om het uitdragen van de boodschap van Lourdes.”

Hij vervolgt: “Het is een herinnering aan Onze-Lieve-Vrouw (Maria) én Bernadette. Daarom komt die schrijn, maar ook een stuk rots uit de befaamde Lourdesgrot, evenals kaarsen en een aantal bussen Lourdeswater hier naartoe. Het is de bedoeling dat die elementen de boodschap van Lourdes overbrengen, alsof Lourdes naar Nederland komt.”

Op de plek waar Bernadette Maria zag verschijnen, staat in Lourdes vandaag de dag immers een beroemde waterbron waar jaarlijks miljoenen gelovigen een flesje water komen halen. Zij geloven heilig in de geneeskrachtige werking van de bron.

Goddelijke interventie

“Dat Lourdeswater is heel bekend”, zegt cultuurtheoloog Frank Bosman. “En volgens de verhalen heeft de Mariaverschijning gezegd: ‘Je moet daar gaan graven, dan krijgt die bron een geneeskrachtige werking.’ Miljoenen mensen hebben dat water gedronken en een aantal claimt dat ze genezen zijn door dat water én door goddelijke interventie.”

In Lourdes bestaat er daarom een comité van gelovige en niet-gelovende artsen dat moet verklaren dat die wonderen op onnatuurlijke wijze gebeurd zijn. Het aantal wonderen is vooralsnog schaars. “Er is maar een handjevol gebeurtenissen waarvan verklaard is dat het gebeurd is op wonderbaarlijke wijze”, zegt Bosman.

Verbond tussen hemel en aarde

Echter, de botten van de overlevende – in dit geval zuster Bernadette – zijn eerder een soort herinneringen aan het leven van de heilige, legt Bosman uit. “We geloven dat die heiligen bij God in de hemel zijn en dan sta je daarmee in een emotionele zin bij die heilige en bij God.”

Een kleine kanttekening: “Het is niet zo dat je beter wordt als je die botten aanraakt of ziet. Het gaat om het vieren van het verbond tussen hemel en aarde, over dat je je eigen leven wilt vormen naar dat figuur.”

Bosman gaat verder: “Als je ziek bent en je gaat naar zo’n plaats als de Lourdesgrot om te bidden, dan kan dat emotioneel, psychologisch, fysiologisch helpen. Mensen voelen zich gedragen en gesteund door God. En dan zou er dus sprake kunnen zijn van ‘wonderlijke genezing’.”

Herinnering oproepen

Tot slot gaat het volgens de cultuurtheoloog vooral om wat er gebeurt als je weer thuis bent. “Als je terug in Nederland even in de put zit en je pakt weer even dat flesje uit Lourdes, dan word je weer even in herinnering geroepen dat je in Lourdes geweest bent. Dan kom je opnieuw in contact met wat je heel goed gedaan hebt en dat is ook weer een herinnering van het oproepen van God.”