Spreidingswet zoals verwacht aangenomen: ruime meerderheid Eerste Kamer stemt voor

Jonge asielzoekers in Ter Apel, beeld ter illustratie.

De Eerste Kamer heeft zoals verwacht de omstreden spreidingswet aangenomen. Door de nieuwe wet kunnen gemeenten in het uiterste geval worden gedwongen om asielzoekers op te nemen. Een ruime meerderheid van 43 senatoren stemden voor de wet.

Deze politiek gevoelige nieuwe wet moet leiden tot een betere spreiding van de opvang van asielzoekers over gemeenten, desnoods via dwang. Voldoende reguliere plekken moet noodopvang overbodig maken.

Asielcrisis

Er is veel te weinig huisvesting voor asielzoekers. Vorig jaar barstte Ter Apel uit zijn voegen en ook dit jaar ligt het aantal nieuwe asielzoekers nog altijd hoog, waardoor een asielcrisis dreigt. Ongeveer 1000 mensen hebben vorige week asiel aangevraagd in Nederland, tegen ongeveer 700 in dezelfde week in 2023.

Sommige gemeenten doen niets, andere gemeenten vangen juist veel asielzoekers op. Er is nu nog geen mogelijkheid om gemeenten te dwingen hun deel te doen. Dat gaat door de nieuwe wet veranderen. In deze video legt verslaggever Floor Bremer uit hoe de spreidingswet werkt:

De wet gaat per 1 februari in. Maar het het ultieme middel om gemeenten te dwingen, duurt nog zeker een jaar.

Verantwoordelijk staatssecretaris Van der Burg lichtte eerder al toe dat er eerst met de twaalf provincies gesproken gaat worden. Als provincies er niet uitkomen met hun gemeenten, gaat de staatssecretaris met de desbetreffende provincie in overleg. Pas als dat allemaal niets oplevert, kan een gemeente worden gedwongen tot opvang van asielzoekers. Dat zal op z’n vroegst in het voorjaar van 2025 zijn.

Vorige week werd al bekend dat de omstreden wet het zal gaan halen omdat de tienkoppige fractie van de VVD in de Senaat voor de wet gaat stemmen. De VVD-fractie in de Tweede Kamer is juist tegen.

De plotse voorstem van de VVD leidde dan ook tot rumoer binnen de partij, maar ook aan de formatietafel waar VVD met PVV, NSC en BBB onderhandelt over een coalitie. PVV-leider Geert Wilders is fel tegen de spreidingswet en was laaiend. “We hebben een serieus probleem”, zei hij in de dagen erna. Of dat inmiddels opgelost is, is niet helder.

VVD-leider Dilan Yeşilgöz wees op de eigenstandige rol van de Eerste Kamer. Yeşilgöz benadrukte dat beide fracties wel willen dat de asielinstroom omlaag gaat.