Ναυάγιο στην Πύλο: "Μας άφηναν να πεθάνουμε κι αφού δεν πεθάναμε μας έπνιξαν"

Οχτώ μήνες μετά το ναυάγιο ανοιχτά της Πύλου με τους/τις εκατοντάδες νεκρούς/ες και τις εύλογες αιτιάσεις για τους χειρισμούς του Λιμενικού, το ελληνικό κράτος έχει ξεκάθαρα επιλέξει τη στρατηγική της λήθης. Δεν αναμοχλεύει το θέμα, δεν το συζητά, δεν κινεί ουσιαστικές διαδικασίες, δεν αναζητά, ούτε αποσαφηνίζει το τι συνέβη και φτάσαμε σε μια τέτοια ανείπωτη τραγωδία. Προφανώς η λήθη είναι βολική για να σκεπάσει τις ευθύνες, οι οποίες έχουν καταδειχθεί από πλήθος στοιχείων και μαρτυριών. Η λήθη παράλληλα είναι διαβρωτική για την ίδια την κοινωνία, για τη συνείδηση της, για την εξοικείωση της με τη φρίκη και την ανεκτικότητα απέναντι στη βαναυσότητα. Δε μπορούν όμως όλοι και όλες να ξεχάσουν. Πρώτα και κύρια δεν μπορούν να ξεχάσουν οι επιζώντες του ναυαγίου και οι συγγενείς των θυμάτων. Οι ζωές τους σημαδεύτηκαν από αυτό το γεγονός. Δεν θα είναι ποτέ ξανά οι ίδιες. Ο δικός τους λόγος έχει τη μεγαλύτερη βαρύτητα και είναι κρίσιμο να ακούγεται και να του αποδίδεται η δέουσα προσοχή.

Ο Χ. είναι ένας από τους 104 επιζώντες του ναυαγίου και ένας εκ των 47 μηνυτών. Με την επίγνωση της επωδυνότητας που έχει η διήγηση του τραυματικού συμβάντος, αποφάσισε να μιλήσει για όσα πέρασε και για τη σημερινή του κατάσταση, ακριβώς για να υπενθυμίσει την ανοιχτή εκκρεμότητα της Πολιτείας με το κράτος δικαίου.

«ОљО±П„О¬ОіОїОјО±О№ О±ПЂПЊ П„О·ОЅ О‘ОЇОіП…ПЂП„Ої. О‰ОёОµО»О± ОЅО± ПЂО¬П‰ ПѓП„О·ОЅ О•П…ПЃПЋПЂО· ОєО±О№ γι’ О±П…П„ПЊ О­ОґП‰ПѓО± 3500 ОµП…ПЃПЋ ПѓОµ ОґО№О±ОєО№ОЅО·П„О® ОіО№О± ОЅО± ОјОµ ОІОїО·ОёО®ПѓОµО№ ОЅО± П„О±ОѕО№ОґО­П€П‰. ОњО±П‚ ПЂО®ОіО±ОЅ ПѓП„О· О›О№ОІПЌО·. ОЊП„О±ОЅ П†П„О¬ПѓО±ОјОµ О®ПЃОёОµ ОјО№О± ПЂО±ПЃО±ПѓП„ПЃО±П„О№П‰П„О№ОєО® ОїОјО¬ОґО± ОјОµ ПЊПЂО»О±, ОјО±П‚ О­ОєО»ОµП€О±ОЅ ПЊО»О± П„О± ПЂПЃО¬ОіОјО±П„О± ОєО№ О­П†П…ОіО±ОЅ. ОњОµП„О¬ ОјОµОЇОЅО±ОјОµ ОіО№О± 10 ОјО­ПЃОµП‚ ПѓОµ ОјО№О± О±ПЂОїОёО®ОєО·. О‰П„О±ОЅ ОїО№ ПЂО№Ої ОјО±ПЌПЃОµП‚ ОјО­ПЃОµП‚ П„О·П‚ О¶П‰О®П‚ ОјОїП…. О¤ПЋПЃО± ПЂОїП… П„Ої ПѓОєО­П†П„ОїОјО±О№, ПѓП…ОЅОµО№ОґО·П„ОїПЂОїО№ПЋ ПЂП‰П‚ О±ПЂПЊ П„О·ОЅ О±ПЃП‡О® ОјО­П‡ПЃО№ П„Ої П„О­О»ОїП‚ О®П„О±ОЅ О­ОЅО± П„О±ОѕОЇОґО№ ОёО±ОЅО¬П„ОїП…. ОњО±П‚ ПЂО®ПЃОµ О­ОЅО± П†ОїПЃП„О·ОіПЊ ОєО±О№ ОјО±П‚ ОїОґО®ОіО·ПѓОµ ПѓП„О·ОЅ О­ПЃО·ОјОї, П„ПЃО­П‡О±ОјОµ ОјО№ПѓО® ПЋПЃО± ОєО±О№ П†П„О¬ПѓО±ОјОµ ПѓП„О· ОёО¬О»О±ПѓПѓО±. О•ОєОµОЇ О®П„О±ОЅ ПѓП…ОіОєОµОЅП„ПЃП‰ОјО­ОЅОїП‚ ПЂОїО»ПЌП‚ ОєПЊПѓОјОїП‚, П…ПЂО®ПЃП‡О±ОЅ ОґПЌОї ОјО№ОєПЃО­П‚ ОІО¬ПЃОєОµП‚ О­ОѕП‰ ПЂОїП… ОјОµП„О­П†ОµПЃО±ОЅ П„ОїП…П‚ О±ОЅОёПЃПЋПЂОїП…П‚ ПѓП„Ої О±О»О№ОµП…П„О№ОєПЊ. ОЊПЂОїО№ОїП‚ О±ОЅП„О№ОґПЃОїПЌПѓОµ ОєО±О№ ОґОµОЅ О®ОёОµО»Оµ ОЅО± О±ОЅО­ОІОµО№, П„ОїОЅ О±ПЂОµО№О»ОїПЌПѓО±ОЅ ПЂП‰П‚ ОёО± П„ОїОЅ ПѓОєОїП„ПЋПѓОїП…ОЅ. ОњО­ПѓО± ПѓП„Ої ПЂО»ОїОЇОї ОјО±П‚ О­ОІО±О»О±ОЅ ПѓОµ ПѓП…ОіОєОµОєПЃО№ОјО­ОЅОµП‚ ОёО­ПѓОµО№П‚. О•ОјО­ОЅО± ОјОµ ПЂО®ОіО±ОЅ ПѓП„О± П€П…ОіОµОЇО±, ПѓП„Ої ОєО¬П„П‰ ОµПЂОЇПЂОµОґОї. О€ОјОµО№ОЅО± ОµОєОµОЇ ПЂО­ОЅП„Оµ ОјО­ПЃОµП‚ ОєО±О№ ОІОіО®ОєО± ОјПЊОЅОї П„О·ОЅ П„ОµО»ОµП…П„О±ОЇО± ОјО­ПЃО± ПЂПЃО№ОЅ П„Ої ОЅО±П…О¬ОіО№ОїВ»

Τώρα που το σκέφτομαι, συνειδητοποιώ πως από την αρχή μέχρι το τέλος ήταν ένα ταξίδι θανάτου.

Ο χώρος που κάναμε τη συνέντευξη ήταν ένα μικρό γραφείο. Ο Χ. μου είπε πως τα ψυγεία, εκεί που βρίσκονταν με πολλά ακόμα άτομα, είχαν λίγο μεγαλύτερη έκταση. Και κάποια στιγμή μάζεψε τα πόδια του στο σώμα τους σχηματίζοντας μια στάση ερωτηματικού για να δείξει σε ποια στάση χρειάστηκε να περάσει εκείνες τις πέντε μέρες.

«О”Оµ ОјПЂОїПЃОїПЌПѓО±ОјОµ ОєО±ОЅ ОЅО± О±ПЂО»ПЋПѓОїП…ОјОµ П„О± ПЂПЊОґО№О± ОјО±П‚. ОҐПЂО®ПЃП‡О±ОЅ ОјПЊОЅОї ОґПЌОї ОјО№ОєПЃО­П‚ П„ПЃПЌПЂОµП‚ ПЂО¬ОЅП‰ απ’ ПЊПЂОїП… О­ОјПЂО±О№ОЅОµ О±О­ПЃО±П‚. ОҐПЂОїО»ОїОіОЇО¶П‰ ПЊП„О№ О®ОјО±ПѓП„О±ОЅ ПЂОµПЃОЇПЂОїП… 350 О¬П„ОїОјО± ОµОєОµОЇ ОєО¬П„П‰, ОїО№ ПЂОµПЃО№ПѓПѓПЊП„ОµПЃОїО№ О О±ОєО№ПѓП„О±ОЅОїОЇ. О‰П„О±ОЅ ОјО№О± ПѓП…ОЅОёО®ОєО· ПЂПЃО±ОіОјО±П„О№ОєО®П‚ О±ПѓП†П…ОѕОЇО±П‚. О•ОЅОЅОїОµОЇП„О±О№ ПЂП‰П‚ П„О·ОЅ О±ОЅО¬ОіОєО· ОјО±П‚ П„О·ОЅ ОєО¬ОЅО±ОјОµ σ’ О­ОЅО± ОјПЂОїП…ОєО¬О»О№ ОєО±О№ П„Ої О±П†О®ОЅО±ОјОµ ОґОЇПЂО»О± ОјО±П‚. О¤О·ОЅ ПЂПЃПЋП„О· ОјО­ПЃО± ОµОЇП‡Оµ О»ОЇОіОї ОЅОµПЃПЊ, ОјОµП„О¬ П„ОµО»ОµОЇП‰ПѓОµ. О€П†ОµПЃО±ОЅ ОЅОµПЃПЊ О±ПЂПЊ П„О· ОґОµОѕО±ОјОµОЅО® П„ОїП… ОєО№ОЅО·П„О®ПЃО± ПЂОїП… ОґОµОЅ О®П„О±ОЅ ОїПЌП„Оµ ОіО№О± ОЅО± ПЂО»ПЌОЅОµО№П‚ П„О± ПЂПЊОґО№О± ПѓОїП…, ОµОјОµОЇП‚ О±ОЅО±ОіОєО±ПѓП„О№ОєО¬ ОІО¬О¶О±ОјОµ П„О· ОјПЂО»ОїПЌО¶О± ОјО±П‚ ОєО±О№ ПЂОЇОЅО±ОјОµ.

Ξεκίνησε ο κόσμος να λιποθυμάει, εγώ δεν άντεχα καθόλου. Με βοήθησαν κάποια άτομα με τα χέρια τους να φτάσω την τρύπα και να βγω έξω. Δεν υπήρχε πλέον ούτε φαγητό, ούτε νερό, έβγαζα τη μπλούζα μου, την έβαζα στη θάλασσα, την άπλωνα στο κεφάλι μου και έβρεχα το στόμα μου. Εκείνη την ημέρα πέθαναν δυο άτομα, ένας Πακιστανός κι ένας Αιγύπτιος και τους ανεβάσαμε στο δωμάτιο του καπετάνιου, άλλοι ήταν λιπόθυμοι. Έκλαιγα όλη μέρα. Ο κόσμος δεν άντεχε πια κι αποφασίσαμε να ζητήσουμε βοήθεια.

Ο καπετάνιος έστειλε σήμα για βοήθεια τις πρώτες πρωινές ώρες. Μετά από 2-3 ώρες είδαμε το ελικόπτερο που τράβαγε φωτογραφίες και αναθαρρήσαμε, σκεφτήκαμε ότι μας εντόπισαν και θα μας σώσουν. Γνώριζαν δηλαδή τη θέση μας γιατί το πλοίο κινούνταν ελάχιστα. Περιμέναμε αλλά τίποτα. Ξανακαλέσαμε για βοήθεια. Ήρθε ξανά το ελικόπτερο κι έφυγε πάλι. Μετά εμφανίστηκε ένα εμπορικό, μας έδωσαν νερό και βενζίνη με σχοινί, τα πέταξαν στη θάλασσα και τα τραβήξαμε. Βέβαια, δεν αρκούσε το νερό για όλους σε καμία περίπτωση. Όσο περνούσε η ώρα, αισθανόμασταν μεγάλη ανησυχία. Θέλαμε να απεμπλακούμε από αυτήν την κατάσταση. Να φτάσουμε σε στέρεο έδαφος, όπου κι αν ήταν αυτό. Πέρασε ένα δεύτερο εμπορικό, μας πέταξαν σχοινί, τους είπαμε ότι δε θέλουμε νερό, θέλουμε να μας πάρετε μαζί σας. Φωνάζαμε, δείχναμε τα πτώματα, τις οικογένειες με γυναίκες και παιδιά. Ένας προσπάθησε να ανέβει στο εμπορικό. Τότε έκοψαν το σχοινί κι είπαν πως δε γίνεται να μας πάρουν. Μας είπαν να απομακρυνθούμε εμείς γιατί αν έβαζαν εκείνοι μπρος θα προκαλούσαν κυματισμό. Απομακρυνθήκαμε σιγά σιγά, ξεκίνησε να βραδιάζει, ξανακάλεσαμε βοήθεια, τους εξηγήσαμε ότι το καράβι δεν αντέχει.

Επιζώντες από το πολύνεκρο ναυάγιο ανοιχτά της Πύλου

Το σκάφος του Λιμενικού έφτασε στις 12 τα μεσάνυχτα.  Φωνάζαμε να μας σώσουν, πεθαίναμε και θέλαμε κάποιος να μας σώσει. Μας είπαν να τους ακολουθήσουμε και ότι είμαστε απόσταση 2 ωρών από τα χωρικά ύδατα της Ιταλίας. Όταν σταματήσαμε, μας πέταξαν σχοινί, την πρώτη φορά κόπηκε και μας είπαν να ξαναδέσουμε. Μας τράβηξαν δυνατά, μπάταρε το καράβι, λέγαμε στοπ στοπ, συνέχισαν να τραβάνε και αναποδογύρισε το καράβι, εγώ ήμουν από κάτω. Φορούσα μια ζακέτα, ο κόσμος κρατούσε τη ζακέτα μου, την έβγαλα για να μπορέσω να φύγω, χτύπησα το κεφάλι μου στο σίδερο του πλοίου, σκέφτηκα ότι  σίγουρα θα πεθάνω αλλά ο θεός μου έδωσε δύναμη να ξαναπροσπαθήσω. Ξεκίνησα να κολυμπάω μέχρι που ένιωσα την άκρη του καραβιού, ήμουν περίπου στα δύο μέτρα βάθος. Όταν βγήκα είδα πολλούς ανθρώπους στο νερό, προσπαθούσα να απομακρυνθώ, κάποιοι έλεγαν να μην πάμε στο σκάφος του λιμενικού που μας βούλιαξε γιατί μπορεί να μας ρίξουν με τα όπλα. Κουράστηκα. Ορισμένα άτομα είχαν ανέβει στο δικό μας σκάφος που ήταν αναποδογυρισμένο. Πήγα κι εγώ για λίγο. Είδα ότι βουλιάζει κι έπεσα ξανά στο νερό. Κολυμπούσα, σταματούσα και προσευχόμουν»

Τον ρώτησα αν το Λιμενικό, μετά το ναυάγιο έκανε γρήγορες κινήσεις για τη διάσωση των ανθρώπων που βρίσκονταν στο νερό, αν τους έριξαν σωσίβια και γενικά πως φερθήκαν στους διασωθέντες:

«ОЊП‡О№ П„ОЇПЂОїП„О± ОґОµ ОјО±П‚ О­ПЃО№ОѕО±ОЅ. О•ОіПЋ О±ПЂОїП†О¬ПѓО№ПѓО± ОЅО± ОєОїО»П…ОјПЂО®ПѓП‰ ОјПЊОЅОїП‚ ОјОїП… ПЂПЃОїП‚ П„О± ОµОєОµОЇ. О‘ОЅ ОјОµ ПѓОєОїП„ПЋПѓОїП…ОЅ, ОјОµ ПѓОєПЊП„П‰ПѓО±ОЅ, О­П„ПѓО№ ОєО№ О±О»О»О№ПЋП‚ ПЂОµОёО±ОјО­ОЅОїП‚ ОµОЇОјО±О№. О€П†П„О±ПѓО± ПѓП„Ої П†ОїП…ПѓОєП‰П„ПЊ ПЂОїП… О®П„О±ОЅ ОєОїОЅП„О¬ П„ОїП…П‚, ОјОµ П„ПЃО±ОІО·ОѕО±ОЅ ПЂО¬ОЅП‰ ОєО±О№ ОјОµП„О¬ ОјОµ ПЂО®ОіО±ОЅ ПѓП„Ої ПѓОєО¬П†ОїП‚ П„ОїП… О»О№ОјОµОЅО№ОєОїПЌ, ОјОїП… О­ОІО±О»О±ОЅ ОјО№О± ОєОїП…ОІО­ПЃП„О± ОєО№ О­ОјОµО№ОЅО± ОµОєОµОЇ ОјО­П‡ПЃО№ П„Ої ПЂПЃП‰ОЇ, ОјОµП„О¬ ОјО±П‚ ОјОµП„О­П†ОµПЃО±ОЅ σ’ О­ОЅО± ОіО№ОїП„ ОєО±О№ ОјОµ О±П…П„ПЊ П†П„О¬ПѓО±ОјОµ ПѓП„О·ОЅ ОљО±О»О±ОјО¬П„О±. ОҐПЂО®ПЃП‡Оµ О±ПѓП„П…ОЅОїОјОЇО± О±ПЂПЊ ПЂО¬ОЅП‰ ОјО±П‚, ПЊПѓОїО№ ОµОЇП‡О±ОЅ П„О·О»О­П†П‰ОЅО± П„ОїП…П‚ П„О± ПЂО®ПЃО±ОЅ , ОµОјО­ОЅО± ОјОїП… П„Ої О­ОєО»ОµП€О±ОЅ ПѓП„О· О›О№ОІПЌО·. ОљО¬ПЂОїО№ОїО№ О¶О·П„ОїПЌПѓО±ОЅ ОЅО± ПЂО¬ОЅОµ П„ОїП…О±О»О­П„О±, ПѓП„О·ОЅ О±ПЃП‡О® П„ОїП…П‚ О¬П†О·ОЅО±ОЅ, ОјОµП„О¬ ПЊП‡О№, О­ОЅО±П‚ П„О± О­ОєО±ОЅОµ ПЂО¬ОЅП‰ П„ОїП…. О”ОµОЅ О®ОѕОµПЃО± ПЂОїП… ОІПЃО№ПѓОєПЊОјОїП…ОЅ, О­ОІО»ОµПЂО± ПѓП…ОЅО­П‡ОµО№О± П„Ої ОЅО±П…О¬ОіО№Ої, ОєПЃПЌП‰ОЅО±, ПЂОїОЅОїПЌПѓО±, ОµОЇП‡О± ПЂОµПЃО¬ПѓОµО№ О­ОѕО№ ОјО­ПЃОµП‚ П‡П‰ПЃОЇП‚ П†О±ОіО·П„ПЊ ОєО±О№ ОЅОµПЃПЊ, О®ОјОїП…ОЅ П‡О¬О»О№О±.

Στην Καλαμάτα μας οδήγησαν σ’ έναν χώρο σαν αποθήκη, όπου υπήρχαν δημοσιογράφοι και ασθενοφόρα, μια σκηνή πρώτων βοηθειών και εξέταζαν τους διασωθέντες. Εγώ δεν άντεχα. Πονούσαν τα πόδια μου σα να ήταν σπασμένα. Έπεσα κάτω, με πήγαν στη σκηνή και μετά με ασθενοφόρο στο νοσοκομείο, όπου έμεινα περίπου πέντε μέρες. Ένας ξάδερφος μου που ζει στην Ιταλία, ήρθε αμέσως μόλις έμαθε τα νέα για να επισκεφτεί εμένα και τον αδερφό του που βρισκόμασταν στο νοσοκομείο. Του επέτρεψαν να με δει μόνο ένα λεπτό από την πόρτα με επίβλεψη της αστυνομίας που ηχογραφούσαν τι λέγαμε»

Η μέριμνα των ελληνικών αρχών, έτσι όπως απορρέει από τις διεθνείς συμβάσεις, για τους πρόσφυγες και τις προσφύγισσες που επέβαιναν στο αλιευτικό χωρίζεται σε δύο στάδια, στο τι έπραξαν ή τι δεν έπραξαν για να σώσουν τον κόσμο από ένα υπερφορτωμένο πλοιάριο που καταφανώς βρισκόταν σε κίνδυνο  και στο πως αντιμετώπισαν τους διασωθέντες, αν δηλαδή τους παρείχαν και τους παρέχουν τη φροντίδα, την υποστήριξη και την προστασία που δικαιούνται. Όπως προκύπτει από τη δική μας μαρτυρία και πολλών ακόμα που έχουν μιλήσει, σε κανένα επίπεδο δεν έγιναν όσα έπρεπε.

«О¤Ої ОєПЃО¬П„ОїП‚ ОґОµ ОјОїП… ПЂПЃОїПѓО­П†ОµПЃОµ ОєО±ОјОЇО± ОІОїО®ОёОµО№О± ОјОµ П€П…П‡ОїО»ПЊОіОїП…П‚ О® ОґО№ОєО·ОіПЊПЃОїП…П‚. О€П‡П‰ ОєО±П„О±ОёО­ПѓОµО№ ПѓП„ОїОЅ О±ОЅО±ОєПЃО№П„О®, О­П‡П‰ ОєО¬ОЅОµО№ О±ОЇП„О·ПѓО· О±ПѓПЌО»ОїП… ОєО±О№ ОґОµОЅ О­П‡ОµО№ О±ПЂО±ОЅП„О·ОёОµОЇ О±ОєПЊОјО±. О‘ОЅ ОјОїП… ОґПЋПѓОїП…ОЅ П‡О±ПЃП„О№О¬, ОёО± ОјОµОЇОЅП‰ ОµОґПЋ, ОёО­О»П‰ ОЅО± ПѓП„О±ОёОµПЃОїПЂОїО№О·ОёПЋ ОєО¬ПЂОїП…, О±ОЅ ОґОµОЅ О­П‡П‰ П‡О±ПЃП„О№О¬ ОјПЂОїПЃОµОЇ ОЅО± ОјОµ ПЂО№О¬ПѓОїП…ОЅ ОєО±О№ ОЅО± ОјОµ О±ПЂОµО»О¬ПѓОїП…ОЅ. О‘ОЅ ОіП…ПЃОЇПѓП‰ ПЂОЇПѓП‰ ПѓП„О·ОЅ О‘ОЇОіП…ПЂП„Ої ОєО№ОЅОґП…ОЅОµПЌОµО№ О· О¶П‰О® ОјОїП… ОіО№О±П„ОЇ О­ОґОµО№ОѕО± П†П‰П„ОїОіПЃО±П†ОЇОµП‚ П„ОїП… ОґО№О±ОєО№ОЅО·П„О® ОєО±О№ П„Ої О­ОјО±ОёО±ОЅ, ОјО±П‚ ОґО№ОµОјО®ОЅП…ПѓО±ОЅ ОѕОµОєО¬ОёО±ПЃО± ПЊП„О№ О±ОЅ ОіП…ПЃОЇПѓОїП…ОјОµ ПЂОЇПѓП‰ ОёО± ОјО±П‚ ПѓОєОїП„ПЋПѓОїП…ОЅ. ОЊП‡О№ ОїО№ ОґО№О±ОєО№ОЅО·П„О­П‚ ОґОµОЅ О®П„О±ОЅ ПЂО¬ОЅП‰ ПѓП„Ої ОєО±ПЃО¬ОІО№.

Μας υποσχέθηκαν πως θα μας πάνε να μείνουμε κάπου καλά και τελικά μας πήγαν στο camp της Μαλακάσας. Τις πρώτες μέρες ένιωθα ότι το κρεβάτι ήταν καράβι και θα αναποδογυρίσει, δε μπορούσα να κοιμηθώ, έβλεπα εφιάλτες με το που έκλεινα τα μάτια μου ξυπνούσα αμέσως τρομαγμένος, αυτό κράτησε επάνω από ένα μήνα, αργότερα μου έδωσαν φάρμακα και με βοήθησε στον ύπνο. Δε μ’ αρέσει που ζω στο camp, δεν μπορώ να πάω πουθενά, είναι σα φυλακή.»

Τις πρώτες μέρες ένιωθα ότι το κρεβάτι ήταν καράβι και θα αναποδογυρίσει, δε μπορούσα να κοιμηθώ.

Ζήτησα από τον Χ. να κλείσει τη μαρτυρία με τον τρόπο που επιθυμεί, με ό,τι ο ίδιος κρίνει πως είναι σημαντικό να επισημανθεί:

«О•ОјОµОЇП‚ О¶О·П„О®ПѓО±ОјОµ ОІОїО®ОёОµО№О± 8 П„Ої ПЂПЃП‰ОЇ ОєО№ О±П…П„ОїОЇ О®ПЃОёО±ОЅ 12 П„Ої ОІПЃО¬ОґП…, ОµОЅПЋ О®ОѕОµПЃО±ОЅ ПЂОїП… О®ОјО±ПѓП„О±ОЅ. ОњО±П‚ О¬П†О·ОЅО±ОЅ ОЅО± ПЂОµОёО¬ОЅОїП…ОјОµ ОєО№ ПЊП„О±ОЅ ОµОЇОґО±ОЅОµ ПЊП„О№ ОґОµОЅ ПЂОµОёО¬ОЅО±ОјОµ, О®ПЃОёО±ОЅ, ОјО±П‚ П„ПЃО¬ОІО·ОѕО±ОЅ ОјОµ П„Ої ПѓП‡ОїО№ОЅОЇ ОєО±О№ ОјО±П‚ О­ПЂОЅО№ОѕО±ОЅ. О¤Ої ПЂО»ОїОЇОї О±ОЅО±ПЂОїОґОїОіПЌПЃО№ПѓОµ ОµОѕО±О№П„ОЇО±П‚ П„ОїП…П‚. О”Оµ П†ОїОІО¬ОјО±О№ ОЅО± П„Ої ПЂП‰ ОєО±ОёО±ПЃО¬, ОіО№О±П„ОЇ Ої ОёОµПЊП‚ ОјОїП… О­ОґП‰ПѓОµ ОјО№О± ОґОµПЌП„ОµПЃО· ОµП…ОєО±О№ПЃОЇО± ПѓП„О· О¶П‰О®.В»

Η τακτική της αοριστολογίας, της άρνησης εξηγήσεων, της υπεκφυγής στην οποία επιδίδεται το ελληνικό κράτος ούτε μακρόπνοο ορίζονταν μπορεί να έχει, ούτε φτάνει για να κρύψει το βουνό ευθυνών. Αντίθετα, ενέργειες πρωτοφανείς, όπως ήταν η απάντηση του Αρείου Πάγου στο ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου για το κράτος δικαίου στην Ελλάδα (το οποίο συμπεριελάμβανε και το ναυάγιο στην Πύλο) κινούνται στη μεταιχμιακή γραμμή φαιδρότητας και επικινδυνότητας, εκθέτουν τις αρχές της χώρας σε διεθνή κλίμακα και πιστοποιούν την υπονόμευση της ανεξάρτητης λειτουργίας της δικαιοσύνης και τη διαπλοκή της με πολιτικά συμφέροντα.  Όσο περνάει ο καιρός και συγκεντρώνονται τα στοιχεία, επιβεβαιώνονται οι αρχικές υποψίες. Το πόρισμα της Frontex που δημοσιοποιήθηκε πρόσφατα είναι χαρακτηριστικό. Υπογραμμίζει παραλείψεις και προβληματικές ενέργειες του Λιμενικού σχεδόν σε κάθε στάδιο της εμπλοκής του, διατυπώνοντας ρητά τη θέση πως η διάσωση δεν ήταν προτεραιότητα των αρχών πριν το ναυάγιο και αξιολογώντας ως αξιόπιστες τις μαρτυρίες των επιζώντων, ότι το ναυάγιο προκλήθηκε όταν το πλωτό του Λιμενικού έδεσε σχοινί στη βάρκα των προσφύγων και επιχείρησε να τη ρυμουλκήσει, με αποτέλεσμα να αναποδογυρίσει. Αυτό βέβαια δεν συνεπάγεται πως η ίδια η Frontex είναι άμοιρη ευθυνών.

Η Ελένη Σπαθανά,  δικηγόρος, μέλος της οργάνωσης “Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο-RSA”, σχολιάζει τη συγκεκριμένη εξέλιξη:

Καταλήγει, δε, στο συμπέρασμα ότι, «προκύπτει ότι, πριν από το ναυάγιο, η διάσωση δεν ήταν ο άμεσος στόχος των αρχών.». Επίσης, στο Πόρισμα καταγράφονται ως αξιόπιστες οι μαρτυρίες των επιζώντων για την απόπειρα ρυμούλκησης που απέβη μοιραία, παρότι δεν καταλήγει σε συμπέρασμα επ’ αυτού, επειδή δεν κατέχει επαρκείς πληροφορίες. Είναι, επίσης, αξιοσημείωτη η αναφορά στο Πόρισμα ότι οι αρμόδιες ελληνικές αρχές δεν έδωσαν σχετικές πληροφορίες και απαντήσεις σε ερωτήματα της έρευνας του Frontex. Θέλω, όμως, να προσθέσω κι ένα σχόλιο για τις ευθύνες του Frontex γιατί σ’ αυτό το σημείο το πόρισμα είναι αντιφατικά «απαλλακτικό». Ενώ λοιπόν το Πόρισμα καταλήγει ότι ο Frontex ορθά ακολούθησε τις διαδικασίες και μετά την εναέρια παρατήρηση  διαβίβασε τις πληροφορίες στις ελληνικές αρχές χωρίς να εκδώσει σήμα συναγερμού έκτακτης ανάγκης(mayday) ωστόσο όταν δεν έλαβε ενημέρωση για έναρξη  επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης από την ελληνική πλευρά, θα έπρεπε να ελέγξει διεξοδικότερα τα γεγονότα και να κηρύξει κατάσταση κινδύνου.»

47 επιζώντες έχουν καταθέσει μήνυση με την υποστήριξη των οργανώσεων και συλλογικοτήτων Δίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών, Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο-RSA, Πρωτοβουλία δικηγόρων και νομικών για το ναυάγιο της Πύλου. Θα έπρεπε, φυσικά, για ένα τόσο κρίσιμο θέμα να ενεργοποιηθεί αυτεπάγγελτα η δικαστικά διερεύνηση. Εντούτοις, επειδή το μοναδικό που έγινε ήταν να διωχθούν ως «διακινητές» εννέα από τους επιζώντες, σύμφωνα με μια σχεδόν κανονικοποιημένη, εκδικητική και πέρα από κάθε λογική και τεκμηρίωση συνήθεια των διωκτικών αρχών να βαφτίζουν «διακινητές» είτε τους ίδιους τους πρόσφυγες, είτε άτομα που συμμετέχουν σε διασωστικές επιχειρήσεις, χρειάστηκε να κατατεθεί μήνυση κατά παντός υπευθύνου των εμπλεκόμενων ελληνικών Υπηρεσιών και Αρχών για το ναυάγιο.

«ОЈП„О·ОЅ ПЂО±ПЃОїПЌПѓО± П†О¬ПѓО·, П‰П‚ ПЂПЃОїП‚ П„О· ОјО®ОЅП…ПѓО· П„П‰ОЅ ОµПЂО№О¶ПЋОЅП„П‰ОЅ ОµОЇОЅО±О№ ПѓОµ ОµОѕО­О»О№ОѕО· О· ПЂПЃОїОєО±П„О±ПЃОєП„О№ОєО® ОµОѕО­П„О±ПѓО· П„О·П‚ О•О№ПѓО±ОіОіОµО»ОЇО±П‚ П„ОїП… ОќО±П…П„ОїОґО№ОєОµОЇОїП… О ОµО№ПЃО±О№О¬. ОЈП…ОЅОµП‡ОЇО¶ОїОЅП„О±О№ ОїО№ ОєО±П„О±ОёО­ПѓОµО№П‚ ОјО±ПЃП„ПЌПЃП‰ОЅ, О­П‡ОµО№ ОєО±П„О±П„ОµОёОµОЇ ОєО±О№ ПѓП…ОјПЂО»О·ПЃП‰ОјО±П„О№ОєО® ОјО®ОЅП…ПѓО· ОµОЅПЋ О±ОЅО±ОјО­ОЅОµП„О±О№ ОєО±О№ ОєО±П„О¬ОёОµПѓО· ОјО®ОЅП…ПѓО·П‚ ОєО±О№ О±ПЂПЊ ПѓП…ОіОіОµОЅОµОЇП‚ П„П‰ОЅ ОёП…ОјО¬П„П‰ОЅ. ОЈП„Ої ПЂО»О±ОЇПѓО№Ої П„П‰ОЅ О±ОЅО±ОєПЃО№П„О№ОєПЋОЅ ПЂПЃО¬ОѕОµП‰ОЅ ПЂОїП… О­П‡ОµО№ ОґО№ОµОЅОµПЃОіО®ПѓОµО№ О· ОµО№ПѓО±ОіОіОµО»ОЇО± О®П„О±ОЅ О· ОєО±П„О¬ПѓП‡ОµПѓО· ОєО±О№ О· О±ОЇП„О·ПѓО· ОіО№О± П„О·ОЅ О¬ПЃПѓО· О±ПЂОїПЃПЃО®П„ОїП… П„П‰ОЅ ОµПЂО№ОєОїО№ОЅП‰ОЅО№ПЋОЅ ОјОµО»ПЋОЅ П„ОїП… О›О№ОјОµОЅО№ОєОїПЌ – О­ОЅО± О±ОЇП„О·ОјО± ПЂОїП… О±ПЃП‡О№ОєО¬ О±ПЂОїПЃПЃОЇП†ОёО·ОєОµ О±ПЂПЊ П„Ої О”О№ОєО±ПѓП„О№ОєПЊ ОЈП…ОјОІОїПЌО»О№Ої О±О»О»О¬ ОјОµ О­П†ОµПѓО· П„О·П‚ О•О№ПѓО±ОіОіОµО»ОЇО±П‚ П„ОїП… О‘ОЅО±ОёОµП‰ПЃО·П„О№ОєОїПЌ О”О№ОєО±ПѓП„О·ПЃОЇОїП… О­ОіО№ОЅОµ ОґОµОєП„ПЊ.В  О‘ОЅО±ОјО­ОЅОїП…ОјОµ О»ОїО№ПЂПЊОЅ, ПЂОµПЃО±О№П„О­ПЃП‰ ПѓП„ОїО№П‡ОµОЇО± О±ПЂПЊ П„О·ОЅ ПЂПЃОїОєО±П„О±ПЃОєП„О№ОєО® ПЂОїП… ПѓП…ОЅОµП‡ОЇО¶ОµП„О±О№, ПЂО±ПЃПЊП„О№ П†О±ОЇОЅОµП„О±О№ ОЅО± П…ПЂО¬ПЃП‡ОїП…ОЅ О¶О·П„О®ОјО±П„О± ПЊПЂП‰П‚ П„Ої ОіОµОіОїОЅПЊП‚ ПЊП„О№ ПѓП…ОЅО±П†О® ПѓП„ОїО№П‡ОµОЇО± П„О·П‚ ОґО№ОєОїОіПЃО±П†ОЇО±П‚ ПЂОїП… ПѓП‡О·ОјО±П„ОЇПѓОёО·ОєОµ ПѓП„О·ОЅ ОљО±О»О±ОјО¬П„О± ОґОµОЅ О­П‡ОїП…ОЅ, ОµОѕ ПЊПѓП‰ОЅ ОіОЅП‰ПЃОЇО¶ОїП…ОјОµ, О±ПЂОїПѓП„О±О»ОµОЇ ОєО±О№ ПѓП…ОЅО±ОєПЊО»ОїП…ОёО± ПЂО±ПЃО±ОјО­ОЅОїП…ОЅ П…П†О№ПѓП„О¬ОјОµОЅО± ОєО±О№ ОєОµОЅО¬ ПЂОїП… ПѓП‡ОµП„ОЇО¶ОїОЅП„О±О№ ОјОµ О±П…П„О®ОЅ.

Χαρακτηριστικά, αναπάντητο παραμένει το ερώτημα για την τύχη και περαιτέρω, αξιοποίηση ως στοιχείων, των κινητών των επιζώντων που «βρέθηκαν» σε μια αποθήκη στα Κύθηρα μετά την αφαίρεσή τους από μέλη του ΠΛΣ920.  Υπενθυμίζουμε ότι, παράλληλα υπάρχει σε εξέλιξη η  ποινική διαδικασία ενώπιον των ανακριτικών  αρχών της Καλαμάτας ως προς τη δικογραφία που σχηματίσθηκε κατά 9 επιζώντων που κατηγορούνται για σειρά αδικημάτων και οι οποίοι, φερόμενοι κατ’ αρχάς ως εμπλεκόμενοι στη διακίνηση των επιβατών του πλοίου, κατηγορούνται ακόμα και για την πρόκληση ναυαγίου. Ενημερωθήκαμε μάλιστα ότι προ ολίγων ημερών ολοκληρώθηκε το πέρας της ανάκρισης. Ανεξάρτητη έρευνα διεξάγει και ο Συνήγορος του Πολίτη, δεδομένης της απουσίας πειθαρχικής έρευνας και της άρνησης διεξαγωγής της από τις αρχές του Λιμενικού. Το ότι δεν διεξήχθη έρευνα από το Λιμενικό είναι εξόχως προβληματικό, κάτι που σημειώνεται και στο πόρισμα του Frontex.

Ως προς την τύχη των επιζώντων, η πλειοψηφία των ανθρώπων που έλαβαν ταξιδιωτικά έγγραφα, όλοι από Συρία, έχουν μεταβεί σε άλλες χώρες αναζητώντας υποστηρικτικό πλαίσιο, συγγενείς, φίλους. Οι υπόλοιποι παραμένουν σε μια μετέωρη κατάσταση, ζουν σε συνθήκη παρατεταμένης αγωνίας και άγχους, έχοντας περάσει αυτήν την τραυματική εμπειρία. Το ότι το νομικό τους καθεστώς παραμένει ασαφές τους δημιουργεία νασφάλεια που επιδεινώνει την ήδη κακή ψυχολογική τους κατάσταση. Επισημαίνουμε ότι οι άνθρωποι που προέρχονται από την Αίγυπτο και το Πακιστάν, αν απελαθούν θα κινδυνέψουν  γιατί έχουν στοχοποιηθεί ως μάρτυρες από τα κυκλώματα διακίνησης, σε μια υπόθεση που έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις στις χώρες τους. Έχουμε ήδη δύο επιζώντες που έχουν λάβει απορριπτικές απαντήσεις στο αίτημα ασύλου τους και βρίσκονται σε κίνδυνο και σε απόγνωση. Εμείς, όλες οι οργανώσεις και συλλογικότητες που τους υποστηρίζουμε και τους εκπροσωπούμε, θα σταθούμε από την πλευρά μας δίπλα τους για να τους δοθεί η προστασία που προβλέπεται από τη νομοθεσία και είναι επιβεβλημένη υπό το βάρος των γεγονότων που έχουν προηγηθεί» αναφέρει η Ελένη Σπαθανά.

Είναι σημαντικό για μια υγιή κοινωνία να αποδοθούν οι ευθύνες εκεί που αναλογούν, να αποδοθεί δικαιοσύνη.

Το ιστορικό της ελληνικής δικαιοσύνης δεν είναι άμεμπτο. Το ναυάγιο στο Φαρμακονήσι και η καταδικαστική απόφαση από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο συνιστά είναι μια μεγάλη κηλίδα που μακάρι να μην μεγαλώσει κι άλλο. Η πολιτική πρόθεση έχει δηλωθεί και είναι στην κατεύθυνση της συγκάλυψης. Το να μην περάσει είναι και υπόθεση της δημοκρατικής κοινωνίας, να μην ξεχάσει, να μην σταματήσει να ζητάει δικαιοσύνη για την Πύλο, να μην συμμορφωθεί με την ανατριχιαστική ιδέα πως κάποιες ζωές μετράνε λιγότερο.