Indeks jajeczny. To będą święta na bogato. Za średnią krajową kupimy o 2,5 tys. więcej jaj

Porównaliśmy ceny jaj z zarobkami

W te święta będzie nas stać na dużo więcej w porównaniu z poprzednią Wielkanocą. To zasługa przede wszystkim istotnego spadku cen jajek i dużego wzrostu wynagrodzeń. Wyliczany przez Business Insider Polska indeks jajeczny pokazuje, że za średnią płacę możemy kupić już ponad 8 tys. jaj. Zobaczcie, jak przez ostatnie kilkanaście lat zmieniały się ceny i zarobki.

• Indeks jajeczny sugeruje prawie 50-proc. wzrost realnych płac w skali roku
• Aktualnie przeciętny Kowalski za wypłatę jest w stanie kupić 8069 jaj kurzych, a rok temu wychodziło ok. 5500
• Były czasy, gdy stać nas było na ponad 10 tys. jaj
• Ceny najtańszych jaj pakowanych po 10 sztuk wahają się od 5,99 do 8,47 zł. Średnia wychodzi na poziomie 7,15 zł
• To najniższe wartości raportowane od końcówki 2022 r. Z kolei rok temu były najwyższe w historii
• Więcej informacji o biznesie znajdziesz na Businessinsider.com.pl

Wynagrodzenia w Polsce wchodzą na nowy, wyższy poziom. W grudniu 2023 r. pierwszy raz średnia płaca przebiła 8 tys. zł brutto. Był to chwilowy wystrzał związany m.in. z premiami i bonusami świątecznymi, po którym w styczniu tradycyjnie nastąpiła korekta, ale już w lutym przeciętne zarobki znowu skoczyły do 7979 zł i w kolejnych miesiącach roku normą powinny być już kwoty z ósemką z przodu.

Jeśli porównamy obecne pensje z tymi sprzed kilku lat, wygląda to imponująco. Płace w rok urosły średnio o 13 proc., w dwa lata — o 28 proc., a w trzy lata — o 43 proc. Niestety równie szybko nie rosła siła nabywcza Polaków (możliwości dokonywania zakupów), bo w ostatnich latach mierzyliśmy się z najszybszym wzrostem cen od trzech dekad.

Indeks jajeczny na Wielkanoc 2024

Jeśli odniesiemy zarobki do cen konkretnych produktów spożywczych, w wielu przypadkach okaże się, że zbiednieliśmy. W związku ze zbliżającą się Wielkanocą w Business Insiderze porównaliśmy średnie płace z cenami jaj kurzych na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat. Z wyliczeń, na podstawie których powstaje tzw. indeks jajeczny, wyszło, że w poprzednie święta realnie wynagrodzenia w naszym kraju spadły o 23 proc. Teraz sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Progres jest prawie 50-proc. Statystycznego Kowalskiego w marcu 2024 r. względem marca 2023 r. było stać na zakup o 46 proc. większej liczby jajek.

Aktualnie za przeciętne wynagrodzenie “na rękę” można kupić 8069 jaj. Tuż przed świętami w 2023 r. wychodziło 5522. To bardzo duża różnica na plus. Ostatni raz stać nas było na ponad 8 tys. jaj w styczniu i w lutym 2022 r. Rekordy padały jednak dużo wcześniej.

Przed pandemią relacja cen jaj do zarobków była bardzo korzystna w sierpniu 2019 r., gdy za pensję można było kupić ponad 10 tys. sztuk. Szczyt z kilkunastu ostatnich lat przypada jednak na początek 2016 r. (10 tys. 676 jaj).

Jak widać na wykresie, przez spore zmiany wynagrodzeń i dużą zmienność w cenach jaj (więcej na ten temat piszemy w dalszej części), indeks jajeczny miewa z miesiąca na miesiąc istotne wahania wartości, ale pokazuje też długoterminowe trendy.

W latach 2012-2016 widać było wzrostowy kierunek, pokazujący, że w tamtym czasie zarobki rosły szybciej od cen jaj. W kolejnych dwóch latach nastąpiła istotna korekta, a później do 2021 r. znowu panowała lepsza koniunktura dla konsumenta. Dalszy skok inflacji w Polsce sprawił, że indeks jajeczny zanurkował w okolice najgłębszych dołków. Poprzednia Wielkanoc była czasem zaciskania pasa, który w kolejnych miesiącach można było coraz bardziej poluzować.

Dalsza część artykułu znajduje się poniżej materiału wideo

Indeks jajeczny. O zarobkach i cenach jajek

Jak powstaje indeks jajeczny? Nasze kalkulacje dotyczące liczby jaj, na które stać przeciętnego Polaka w danym miesiącu, opierają się na średniej cenie jajek z tego samego miesiąca i wysokości zarobków z poprzedniego miesiąca (zgodnie z zasadą, że zakupy w marcu robimy za pensję z lutego itd.).

Z bazy GUS zebraliśmy informacje o przeciętnym wynagrodzeniu brutto dla każdego miesiąca od początku 2010 r. i przeliczyliśmy to na kwoty netto, by odpowiadały faktycznym pieniądzom, jakimi średnio dysponowali Polacy. W przypadku najnowszych danych za luty 2024 r. kwota brutto wyniosła dokładnie 7978,99 zł, a po odliczeniu składek i podatków zostaje z tego ok. 5769 zł.

W ostatnich latach wzrost wynagrodzeń przyspieszył

Za punkt startowy wzięliśmy początek 2010 r., bo tej daty sięgają dane dotyczące średnich cen jaj kurzych, które zbiera portal dlahandlu.pl. Najnowsze marcowe statystyki pochodzące z dziewięciu sieci sklepów zlokalizowanych w sześciu różnych regionach Polski pokazują, że ceny najtańszych jaj pakowanych po 10 sztuk wahają się od 5,99 do 8,47 zł. Średnia wychodzi na poziomie 7,15 zł.

To najniższe wartości raportowane od końcówki 2022 r. Z kolei rok temu były najwyższe w historii tego koszyka cenowego.

Mało kto pamięta, że kilka lat temu opakowanie 10 jaj można było kupić w sklepie za mniej niż 3,50 zł. Przez blisko dekadę sufitem był poziom 5 zł, ale w 2021 r. ta granica została wyraźnie przełamana. Jest szansa, że w kolejnych miesiącach będzie lepiej, choć powrót do dawnych wycen może być trudny.

Aktualnie ceny 10 jaj kurzych według koszyka cenowego dlahandlu.pl osiągają najniższe wartości od końca 2022 r.

Co dalej z cenami jaj?

“W ostatnich miesiącach spadek cen jaj wyhamował. Wynika to z nadal ograniczonej podaży na unijnym rynku. W kolejnych kwartałach oczekujemy ożywienia produkcji w reakcji na jej wysoką opłacalność, co będzie sprzyjało kształtowaniu się cen skupu jaj w trendzie spadkowym” — prognozują ekonomiści Credit Agricole.

Zwracają uwagę, że w całym 2023 r. wartość polskiego eksportu jaj zwiększyła się o 13,4 proc. w porównaniu z 2022 r., a poprzednio wzrost ten sięgał niemal 100 proc., co było efektem wyższych cen uzyskiwanych przez eksporterów, podczas gdy wielkość sprzedaży się obniżyła.

Eksperci Credit Agricole wyliczają, że cena skupu jaj klasy M w styczniu wyniosła 53,61 zł za 100 sztuk (spadek o 22,4 proc. rok do roku), a cena pasz dla niosek ukształtowała się na poziomie 1,47 zł za kg (spadek o 25,2 proc.). W konsekwencji w styczniu relacja cen 100 jaj do paszy wyniosła 36,45 wobec 35,09 przed rokiem, wskazując na lekką poprawę opłacalności produkcji jaj w ujęciu rocznym.

“Uwzględniając perspektywy sytuacji na unijnym oraz krajowym rynku jaj, prognozujemy, że cena skupu jaj klasy M na koniec 2024 r. wyniesie około 49 zł za 100 sztuk oraz ok. 52 zł za 100 sztuk na koniec 2025 r. Głównymi czynnikami ryzyka dla naszego scenariusza jest przebieg ptasiej grypy w kolejnym sezonie w Europie (obecnie presja ze strony ptasiej grypy w Polsce pozostaje relatywnie niska), a także tempo odbudowy bazy produkcyjnej wśród największych producentów jaj” — wskazują eksperci.

Ekonomiści prognozują utrzymanie trendu spadkowego w cenach skupu jaj

Autor: Damian Słomski, dziennikarz Business Insider Polska