Masz dochody z giełdy? Nie popełnij tych błędów, rozliczając PIT za 2023 r.

Dochody z giełdy, funduszy? Nie popełnij tych błędów w PIT-38 za 2023 r.

Dochody z giełdy należy rozliczyć inaczej

Dostałeś PIT-8C albo masz dochody z giełdy, które musisz rozliczyć w PIT-38? Uważaj na wstępnie wypełnione zeznanie przez administrację skarbową. Nie wszystkie dane muszą być wykazane w PIT-8C, a tym samym w PIT 38 od skarbówki. Bazowanie na tym może być błędem. Tłumaczymy, jak uniknąć wpadek, rozliczając dochody i straty m.in. z giełdy i funduszy w 2023 r.

• W PIT-38 łatwo popełnić błędy. Tłumaczymy, dlaczego nie warto bazować jedynie na PIT-8C
• Wyjaśniamy też, co z rozliczaniem np. strat z giełdy, czyli sprzedaży akcji i dochodów z funduszy inwestycyjnych uzyskanych w 2023 r.
• Zobacz też, jakie koszty należy uwzględnić w PIT-38, a których może brakować w PIT-8C
• Uzyskiwałeś dochody z akcji za granicą? Tu też łatwo o błąd
• Więcej informacji o biznesie znajdziesz na stronie Businessinsider.com.pl

Skarbówka przygotowała PIT-38 (dostępny w usłudze Twój e-PIT) na podstawie danych, jakie dostała od biura maklerskiego. Eksperci ostrzegają jednak, że czasem biuro nie uwzględnia w PIT-8C pewnych elementów, co prowadzi do zawyżenia PIT. Jeśli chcesz zapłacić tylko tyle, ile powinieneś i ani złotówki więcej, to sprawdź, jakich błędów unikać.

Czytaj też: 200 tys. zł zwolnione z podatku Belki? Wiemy coraz więcej [LIMITY I PRZYKŁADY]

Dlaczego nie należy bezrefleksyjnie kopiować danych z PIT-8C—błąd nr 1

Przypomnijmy, że w PIT-38 rozliczamy przychody i straty z odpłatnego zbycia m.in. papierów wartościowych, pożyczonych papierów wartościowych (sprzedaż krótka), pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających, a także kryptowalut.

W przypadku akcji zwykle indywidualny inwestor (tylko o takich piszemy w tym artykule) dostaje PIT-8C z biura maklerskiego, który jest podstawą wypełnienia PIT-38. Jeśli inwestujesz i masz konta w różnych biurach maklerskich, to możesz dostać kilka PIT-8C. Wszystkie trzeba uwzględnić w PIT-38. Z drugiej strony, jeśli nie dostałeś PIT-8C, a osiągnąłeś dochody/straty, to i tak musisz złożyć PIT-38. Tu jednak pojawia się pierwszy problem.

— Skopiowanie danych z PIT-8C do PIT-38 to jeden z częstych błędów podatników, którzy osiągnęli w poprzednim roku (2023) dochody kapitałowe, czyli np. z giełdy — mówi Piotr Magda, radca prawny z Kancelarii HWW Hewelt Wojnowski Lindner i Wspólnicy.

Owszem, dane dostarczane przez instytucję, która wystawia nam PIT-8C, czyli np. biuro maklerskie, powinny być poprawne i wystarczające do złożenia zeznania rocznego. — Jednak niektórzy podatnicy popełniają błąd, pokładając zbyt dużą wiarę w otrzymaną informację. Ten błąd może prowadzić do kolejnych, m.in. do pominięcia niektórych kosztów uzyskania przychodu, rozliczenia strat czy też braku tego rozliczenia — przekonuje Piotr Magda.

Ekspert podkreśla, że zawsze warto osobiście zweryfikować czy dane w PIT-8C są zgodne z rzeczywistością, w szczególności, czy prawidłowo zostały wykazane koszty uzyskania przychodów. — Jest to szczególnie istotne, ponieważ pomimo że to Krajowa Administracja Skarbowa przygotowuje nasze zeznanie roczne, to finalnie podatnik ponosi odpowiedzialność za jego ostateczną treść oraz ewentualne nieprawidłowości — podkreśla Piotr Magda.

Zobacz też: Kupiłeś kryptowaluty? Sprawdź, co z PIT. To może cię zaskoczyć

Jakie dochody i straty można łączyć w PIT-38, a jakich nie — błąd nr 2

Zasada generalna w PIT jest taka, że dochody i straty można kompensować, czyli łączyć, w ramach jednego źródła przychodów. Jednocześnie nie można łączyć dochodów i strat z różnych źródeł. Przykładowo nie można łączyć dochodów z najmu mieszkania i strat ze sprzedaży akcji na giełdzie.

Co ważne nie można też łączyć niektórych dochodów i strat kapitałowych, mimo że jest to jedno źródło przychodów. Tu zaszła jednak ważna zmiana, tyle że dopiero od 1 stycznia 2024 r. Do rozliczenia dochodów za 2023 r. zastosowanie ma nadal zasada, że strat z giełdy nie można łączyć z dochodem z funduszy inwestycyjnych i odwrotnie. W PIT-38 za 2023 r. stosujemy bowiem przepisy ustawy o PIT obowiązujące do końca 2023 r. Wynikało z nich, że trzeba rozliczać odrębnie:

• podatek od sprzedaży akcji — na zasadach ogólnych (art. 30b ustawy o PIT),
• podatek od zbycia jednostek uczestnictwa w funduszach — ryczałtowo (art. 30a ustawy o PIT).

W praktyce oznacza to m.in. brak możliwości kompensowania dochodów i strat, jeśli np. inwestor miał w 2023 r. dochód z akcji i stratę z funduszy. Jeśli je skompensuje już w PIT-38 za 2023 r., to będzie to błąd.

Możliwość łączenia takich dochodów i strat będzie dopiero w rozliczeniu za 2024 r., czyli w PIT-38 składanym w 2025 r., bo dopiero od 1 stycznia 2024 r. zmienił się art. 30b ust. 1 ustawy o PIT (Dz.U. z 2023 r., poz. 1059). O tych zmianach pisaliśmy w artykule: Wielu na to czeka. Straty będzie można rozliczyć z dochodami. Mamy projekt.

Jak rozliczyć straty kapitałowe—błąd nr 3

Zdarzają się także przypadki — mówi Piotr Magda — w których podatnicy zapominają o możliwości rozliczenia straty z lat ubiegłych. Należy pamiętać, że straty można rozliczać przez pięć kolejnych lat i nie więcej niż 50 proc. straty w danym roku.

— Co istotne, poniesienie straty nie zwalnia z obowiązku złożenia zeznania rocznego, a takie przypadki również zdarzały się w praktyce, co jest błędem — stwierdza nasz rozmówca.

Jak rozliczyć koszty uzyskania przychodu — błąd nr 4

Kosztownym błędem w PIT-38 za 2023 r. może być nieuwzględnienie niektórych kosztów uzyskania przychodów. — W tym przypadku najczęściej może dojść do zaniżenia kosztów, jeżeli np. na bieżąco nie ewidencjonujemy wysokości prowizji, którą pobiera instytucja z tytułu dokonywania operacji (jeżeli oczywiście takową w ogóle pobiera). Zdarza się, że np. banki w informacji PIT-8C nie uwzględniają pobranych prowizji, a przecież stanowi ona koszt uzyskania przychodu — mówi Piotr Magda.

Podobnie — dodaje — jest z opłatami za prowadzenie rachunku. — Również w tym przypadku trzeba sprawdzić, czy bank lub biuro maklerskie uwzględniły je w PIT-8C. Jeśli nie i jednocześnie podatnik sam nie wpisze ich jako koszt uzyskania przychodów w zeznaniu rocznym PIT 38, to automatycznie podatek do zapłaty będzie wyższy.

— Z drugiej strony błędem będzie zawyżenie kosztów uzyskania przychodu. Chodzi np. o wydatki, które na pierwszy rzut oka mogą wydawać się związane z dochodami uzyskiwanymi na rynku kapitałowym, ale fiskus nie pozwala ich zaliczać do kosztów. Mówimy np. o kosztach szkoleń, zakupu literatury, dostępu do urządzeń analitycznych czy też składki za przynależność do organizacji inwestorów — wyjaśnia Piotr Magda.

Pominięcie dochodów (przychodów) z zagranicy — błąd 5

Dużym błędem w PIT-38 może być pominięcie dochodów np. ze sprzedaży akcji z zagranicy.

— Należy pamiętać, że osoby, które mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski, podlegają tutaj obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (bezwzględny obowiązek podatkowy — red.), bez względu na miejsce położenia źródeł tych dochodów (w Polsce czy za granicą — red.) — mówi Piotr Magda.

Rozliczenie zagranicznych dochodów może być problematyczne. Ekspert przypomina, że w przypadku rozliczenia dochodu uzyskanego za granicą zastosowanie znajdą odpowiednie umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawarte z poszczególnymi państwami. — Przed rozliczeniem podatku warto sprawdzić treść właściwej umowy oraz ustalić metodę unikania podwójnego opodatkowania, a także uwzględnić szczególne zasady opodatkowania. Należy także pamiętać o właściwym załączniku do zeznania PIT-38, tj. PIT/ZG składanym odrębnie dla każdego państwa uzyskania dochodu/przychodu — wskazuje Piotr Magda.

W praktyce — dodaje — zdarza się, że dochody (przychody) kapitałowe uzyskane za granicą nie są wykazywane w zeznaniu składanym w kraju, co może skutkować powstaniem zaległości podatkowej po stronie takiego podatnika.

Autor: Łukasz Zalewski, dziennikarz działu prawnego Business Insider Polska