IJsberg ter grootte van Noord-Holland op drift: bedreiging voor natuur

Wetenschappers houden de enorme ijsberg A23a in de gaten. De bewegende ijsberg kan een voedselbron voor klein zeeleven zijn en tegelijkertijd een enorme bedreiging voor broedgebieden met zich meebrengen. “Het vormt een natuurlijk experiment waarvan we veel kunnen leren.”

Gevreesd wordt dat de berg op Zuid-Georgia (een eilandje boven Antarctica) botst en aan het eiland vast komt te zitten. “Dit kan de toegang voor de broed- en voedselgebieden voor miljoenen dieren, zoals pinguïns en zeehonden op het eiland blokkeren”, zegt Bert Wouters, universitair hoofddocent dynamische meteorologie.

De kans is groot dat de ijsberg in een zeestroming terechtkomt die de kans op een botsing met Zuid-Georgia groter maakt. Zorgelijk, noemt Wouters dat scenario.

Voedingsbron 

De losgeraakte ijsberg zal nauwelijks effect hebben op zeespiegelstijging, zegt Rik Leemans, hoogleraar milieusysteemanalyse aan de Wageningen Universiteit. “Dit komt omdat die op de zee drijft. Dus als de ijsberg smelt komt er relatief niet zoveel water in de zee bij.”

Maar meer gesmolten ijs betekent wel meer warmte in de zee, weet Leemans. “Water is donker en absorbeert zonlicht terwijl ijs wit is en zonlicht reflecteert.”

De losgebroken ijsberg neemt heel veel mineralen mee waar kleine levende zee-mechanismen van kunnen profiteren, vertelt Wouters. “Deze zijn een voedingsbron voor grotere zeeleven, zoals vissen en zeevogels.”

Volgens Wouters houden wetenschappers de ijsberg nauw in de gaten omdat die in een andere klimaatzone terechtkomt, namelijk een warmer gebied. “Dit vormt een natuurlijk experiment waarvan we veel kunnen leren over hoe het zou zijn in Antarctica als de aarde verder opwarmt.”

Zo groot als Noord-Holland

De ijsberg heeft een oppervlakte van ongeveer 4000 vierkante kilometer. Dit is zo groot als de provincie Noord-Holland. Volgens wetenschappers is het zeldzaam om een ijsberg met zo’n grootte te zien bewegen.

Recente satellietbeelden laten zien dat de ijsberg, die bijna een miljard ton weegt, zich nu sneller verplaatst, vijf kilometer per dag. De toename van de snelheid komt door sterke wind en stromingen.

A23a is één van de oudste ijsbergen ter wereld. De ijsberg splitste zich in 1986 af van een grotere ijsplaat in de Weddellzee.

Volgens Wouters is de ijsberg door een natuurlijk proces afgebroken. Maar ook door de opwarming van de aarde speelde een rol, weet Wouters. Lange tijd bleef de ijsberg verankerd aan de oceaanbodem. De afgelopen maanden kwam die los van de zeebodem en begon met bewegen richting het noorden.