Nieuw onderzoek: Kamp Amersfoort was wél Holocaust-kamp

Exterieur van Nationaal Monument Kamp Amersfoort.

Uit een nieuw, zesjarig, onderzoek blijkt dat Kamp Amersfoort een grotere rol heeft gespeeld in de vervolging en vernietiging van Joden in Nederland dan tot nu toe werd gedacht.

Het strafkamp stond altijd bekend als een doorgangskamp voor dwangarbeiders en als een plek waar verzetsmensen zaten. Kamp Amersfoort had nooit het imago van Holocaust-kamp, maar dat blijkt het nu dus wel te zijn geweest, schrijft Trouw.

Nieuwe bewijsstukken

Historica Amanda Kluveld van de Universiteit Maastricht voerde het onderzoek uit en vond een hoop nieuwe egodocumenten, onder andere in het buitenland. Daarnaast maakte ze gebruik van verklaringen van gevangenen in naoorlogse processen tegen nazi’s.

“Wat met de Joden in Kamp Amersfoort gebeurde, past niet in het relatief cleane beeld dat er is van de Jodenvervolging in Nederland. Er werden potloden in hun ogen gestoken, baarden in brand gestoken, Joden werden in beerputten gegooid, doodgeslagen. Het zijn praktijken waarvan we misschien denken: dat gebeurde elders. Maar het gebeurde wel degelijk hier. En het had ook een bedoeling.

De Joden werden in het kamp gruwelijk behandeld en apart gezet en de historica ontdekte dat hier een bewuste strategie achter zat, schrijft de krant. Ook ontdekte Kluveld dat er directe deportaties vanuit Kamp Amersfoort naar onder andere Auschwitz en strafkamp Mauthausen vertrokken.

‘Kamp in heel ander licht’

“Dit onderzoek zet Kamp Amersfoort in een heel ander licht”, zegt Floris van Dijk, hoofd onderzoek bij Nationaal Monument Kamp Amersfoort. “In de naoorlogse herinneringscultuur zijn de Joodse gevangenen van dit kamp onterecht gemarginaliseerd.”

Van de vele nazikampen in de Tweede Wereldoorlog had een aantal een belangrijke rol in de Holocaust; de vernietiging van Joden. Van Dijk: “Op een internationale lijst met deze kampen komt Kamp Amersfoort niet voor. Maar uit het onderzoek van Kluveld blijkt bijzonder overtuigend dat Amersfoort hier wél tussen moet staan.”

Erkenning

Kluveld hoopt vooral dat door haar onderzoek meer erkenning komt voor het leed dat de familieleden van de nazaten van Joodse gevangenen is aangedaan.

“Wat we uit dit onderzoek leren is dat Kamp Amersfoort voor heel veel Joodse gevangenen het begin van het einde was.”