‘Eurofighter verelim, SİHA alalım'

‘Eurofighter verelim, SÄ°HA alalım’

Almanya Güvenlik ve Dış Politika Enstitüsü (SWP) 1 Şubat 2024’te ‘Türkiye küresel silah ihracatçısı olma yolunda’ başlılı bir rapor yayınladı.

***

Rapor önce bir Türk savunma sanayii tanımı yapıyor:

– ‘Türkiye silah ve savunma politikasında egemenlik çabasında. İHA/SİHA, Atak savaş helikopteri, Altay tankı, Anka hayalet savaş drone’u, Kaan savaş uçağı geliştirdi. Türk yapımı ilk uçak gemisi TCG Anadolu gibi projelerle ‘bölgesel liderlik’ konumunu pekiştirmeyi amaçlıyor.’

– ‘Sektöre sistematik teşvik veriyor, teknoparklar, start-up’lar, üniversitelerle ‘know-how’ yaratıyor. 2023’te silah üretiminin yüzde 80’i Türk şirketleri tarafından sağlandı. Bir yıl önce yerli şirketlerin payı yüzde 73’tü. Sektörde çalışan sayısı da 2016’da 35.502 kişiyken 2022’de 81.132’ye ulaştı.’

– ‘Türkiye böylece dışa bağımlılığı azaltıyor, kendi sistemlerini üretiyor ve ‘Made in Türkiye’ damgasıyla ihraç ediyor. Stokholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) en büyük 100 savunma şirketi listesinde 4 Türk şirketi (Baykar, Aselsan, TAI, Roketsan) 2022’de ilk kez yer aldı. 2023’te, Polonya, Romanya ve Arnavutluk gibi NATO üyeleri de dahil 185’ten fazla ülke Türkiye’den askeri ürün aldı.’

– ‘Türkiye NATO için de askeri teknoloji ürünleri geliştiriyor. Örneğin NATO-Intel FS2 projesinin keşif altyapısının tüm yazılımı Türk şirketi STM tarafından geliştiriliyor.’

***

Ardından, Türk savunma sanayii ürünlerini ‘çekici’ yapan unsurları sıralıyor:

– ‘Türk savunma sanayii son on yılda hızla gelişti ve ürünleri askeri açıdan ‘kullanılabilirliğini’ defalarca kanıtladı. Bayraktar TB2 drone’ları birçok ülkeye ihraç ediliyor. Özellikle çatışma bölgeleri olan Ukrayna, Karabağ, Suriye, Kuzey Irak ve Libya’da kendini kanıtladı.’

***

Sonra, Türkiye’nin bu ilerleyişinde ‘NATO müttefiklerinin’ katkısına (!) dikkat çekiyor:

– ‘Türkiye, ABD, Kanada ve Avrupa’nın askeri kısıtlama, ambargo ve yaptırımları nedeniyle stratejik bir karar alarak savunma sanayiinde yerli üretime yöneldi. Bu dönüşüm 2015 yılından sonra başladı.’ (Ardından 15 Temmuz darbe girişimi geldi. M.K.)

– ‘Türkiye, F-35 programından dışlandı ama şimdi bir Avrupa ortaklığı olan Eurofighter almak istiyor. Ancak bu kez de Almanya ve İtalya buna ayak diriyor. Almanya ayrıca Türkiye’ye savunma ihracatını hâlâ kolaylaştırmadı. Bu durum, Türk savunma sanayii politikasını daha da güçlendirir.’

– ‘Türk askeri ürünlerinin dünyada gördüğü itibar, Türkiye’nin bu konuda uluslararası alanda kalıcı olacağını gösteriyor. Bu da Türkiye’nin dış politika ağırlığını güçlendirecektir.’

***

Ve nihayet, NATO müttefiklerinin Ankara ile işbirliğinde yeni bir döneme işaret ediyor:

– ‘Türkiye’yi (ambargo ve yaptırımlarla) stratejik özerkliğe teşvik etmek yerine Batı askeri-endüstri sistemlerine entegre etmeye devam etmek daha anlamlıdır. Eurofighter Typhoon’ların Türkiye’ye satışı, ticari silah ihracat anlaşmasından çok daha fazlası olacaktır.’

– (Buna karşılık) ‘Örneğin insansız hava araçları gibi Türk askeri ürünlerinin Bundeswehr’e (Almanya Ordusu) ihraç edilmesi şeklinde yeni işbirliği formatları için fırsatlar da açılabilir.’

***

Alman politika yapıcılarına ‘Türkiye’yi dışlamak yerine birlikte çalışalım. Hem Türk İHA/SİHA’larını da alabiliriz’ önerisi kulağa hoş geliyor.

Ancak rapor bunu ‘şartsız’ söylemiyor.

‘Ankara’yı yapıcı bir şekilde hesap verebilir tutmaya çalışmak ve Rusya’ya yönelik yaptırım politikasına uyumunu sağlamak ancak böyle mümkün olabilir’ diyor.

Hesap sorulacak/verilecek konular ‘birlikte’ belirlenirse;

Örneğin terörün, terör örgütünün ve uzantılarının tanımı birlikte yapılır, terör örgütleri ve uzantıları Türkiye aleyhine kullanışlı enstrüman olarak görülmezse;

Rusya ve diğer bölgesel aktörlerle ilişkiler konusunda ‘birlikte’ politika geliştirilirse;

Hesap sorma/verme karşılıklı olursa;

Bunlar da ‘şart’ değil ‘müzakere konusu’ haline gelir.

Rapor, bu anlamı da ihtiva edecek şekilde Almanya politikası haline gelirse, yeni bir dönemin başlangıcı olabilir.

İngiltere, uzun süredir bu yönde bir eğilim gösteriyor. Almanya’nın tavrı, Fransa ve İtalya için de belirleyici olur.

45 YIL ÖNCEKİ ORTADOĞU’YA DÖNÜŞ

ABD merkezli haber ajansı Associated Press (AP), hafta başında ‘İsrail ordusu, Gazze’nin Mısır sınırındaki Refah’a girerse, Mısır da, İsrail ile savaşı bitiren 1979 Camp David Barış Anlaşması’nı askıya alacak’ haberini geçti.

AP, haberini Mısır hükümet kaynakları ve bir Batılı diplomata dayandırdı.

Mısır, Camp David’i askıya alırsa, ‘savaş dönemi’ şartlarına geri dönülmüş olacak.

***

Camp David’e göre, Gazze ve Batı Şeria’da yaşayan Filistinlilere özerklik verilecek; İsrail de Filistin’de asker sayısını azaltacaktı.

ABD de bu anlaşma ile İsrail’e ‘koşulsuz destek’ vermenin hukuki altyapısını oluşturmuştu.

Anlaşmanın Filistin’i ilgilendiren şartları asla yerine getirilmedi.

Ama ABD’nin İsrail’e koşulsuz desteği kalıcı hale geldi.

Mısır’ın ‘başa dönme’ uyarısı ‘açık’ hale gelirse ciddiye alınabilir.

ALMANYA SAVAŞ HAZIRLIĞINDA: ZORUNLU MU HEVESLİ Mİ?

Almanya’nın ‘savaş hazırlığı’ söylemi geçen yılın sonundan itibaren güçlenmeye başladı.

Savunma Bakanı Boris Pistorius, 30 Ekim’de ‘Avrupa’da bir savaş tehdidi olabileceği fikrine alışmalıyız. Alman silahlı kuvvetlerini ve toplumunu buna hazırlamalıyız’ dedi.

23 Ocak’ta, ‘Askeri uzmanlara göre Rusya’nın Batı ülkelerine askeri harekat başlatabilecek konuma gelmesi birkaç yıl alır. Önümüzdeki 3 ila 5 yılı silahlanmak için kullanmalıyız’ dedi.

26 Ocak’ta da, Almanya vatandaşı olmayan göçmenlerin orduya alınabileceğini söyledi.

***

Almanya, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ardından silahlanma için 100 milyar Euro özel fon oluşturdu. Programda, ABD’den F-35 savaş uçağı, ağır nakliye helikopterleri ve İsrail’den Arrow-3 füze savunma sistemi alımı da var.

9 Şubat’ta da Almanya, Hollanda ve Polonya, ‘askeri Schengen’ anlaşmasını imzaladı.

Almanya ayrıca, 2017’den beri Rusya ve Belarus’la sınırı olan Litvanya’da askeri birlik bulunduruyor.

***

Almanya ‘savaşa hazırlık’ gerekçesini, ‘ABD’nin güvenlik odağının Hint-Pasifik’e kaydırması ve Avrupa’nın kendini savunmak zorunda kalacağı’ öngörüsüne dayandırıyor.

Ancak bazı analizlerde, Almanya’nın ‘Rusya tehdidi’ni, ‘silahlanma ve Baltık ülkelerinde askeri varlığını artırma’ fırsatı olarak kullandığı değerlendirmeleri var.

Fransa, ABD askeri hegemonyasına karşı daha katı tutumlu.

Ancak Fransa’dan Almanya’daki gibi bir ses yükselmemesi, bu değerlendirmeleri destekliyor.