CNNi: Υπαρξιακή απειλή για τον Πούτιν ο Ναβάλνι – Δεν πρόφερε ούτε το όνομά του

Ο Αλεξέι Ναβάλνι αντιπροσώπευε κάποτε ένα εναλλακτικό μέλλον για τη Ρωσία: ένα αισιόδοξο μέρος, με το βλέμμα στραμμένο προς το μέλλον, απαλλαγμένο από την μονοπρόσωπη διακυβέρνηση του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν.

Με τον θάνατο του ηγέτη της αντιπολίτευσης σε μια φυλακή βόρεια του Αρκτικού Κύκλου, το ζοφερό πολιτικό τοπίο της Ρωσίας είναι πλέον πολύ πιο σκοτεινό, αναφέρει η ανάλυση του CNNi.

Θα ήταν δύσκολο να μην διατυπωθεί πόσο βαθιά ο Ναβάλνι συμβόλιζε την αδυσώπητη προσπάθεια του Πούτιν να διαγράψει τα τελευταία υπολείμματα πολιτικής αντιπολίτευσης από τη Ρωσία. Κατά τη διάρκεια του πολυετούς ακτιβισμού του, ο Ναβάλνι και οι υποστηρικτές του είδαν τις συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας τους να καταστέλλονται από την αστυνομία, εφόδους στα γραφεία τους και αμέτρητες συλλήψεις που οδήγησαν ακτιβιστές στη φυλακή ή ανάγκασαν άλλους να φύγουν από τη χώρα.

Ο ίδιος ο Ναβάλνι πλήρωσε ένα εξαιρετικά υψηλό τίμημα για τον ακτιβισμό του. Όντας υπό συνεχή παρακολούθηση από τις υπηρεσίες ασφαλείας του Πούτιν, ο Ναβάλνι επέζησε από μια σχεδόν θανατηφόρα δηλητηρίαση από τον νευρτοξικό παράγοντα Νόβιτσοκ, ωστόσο επέστρεψε προκλητικά στη Ρωσία αντί να παραμείνει στην εξορία. Συνελήφθη αμέσως κατά την επιστροφή του στη Μόσχα.

Ο Αλεξέι Ναβάλνι μέσα από τη φυλακή (AP Photo/Denis Kaminev)

Αυτό που ακολούθησε ήταν μια δίκη-παρωδία, καθώς οι Ρώσοι εισαγγελείς συσσώρευαν κατηγορίες εναντίον του Ναβάλνι, ο οποίος συνέχισε να στρέφεται κατά του Πούτιν. Σε μια εμφάνιση στο δικαστήριο μέσω βιντεοσύνδεσης, ένας αδύναμος Ναβάλνι –αδυνατισμένος από μια απεργία πείνας– περιφρόνησε τον πρόεδρο, λέγοντας: «Θα ήθελα να πω ότι ο βασιλιάς σας είναι γυμνός και περισσότερα από ένα αγοράκια φωνάζουν γι’ αυτό. Είναι τώρα εκατομμύρια άνθρωποι που ήδη φωνάζουν γι’ αυτό. Είναι αρκετά προφανές. Είκοσι χρόνια ανίκανης διακυβέρνησης έχουν φτάσει σε αυτό: υπάρχει μια κορώνα που γλιστράει από το κεφάλι του», είπε ο Ναβάλνι.

Ψύχραιμος και με χιούμορ μέχρι το τέλος

Αλλά ακόμη και κατά τη διάρκεια της βάναυσης μεταχείρισής του από το ποινικό σύστημα της Ρωσίας, ο Ναβάλνι διατήρησε την ψυχραιμία του – και την εξαιρετική αίσθηση του χιούμορ του. Σε μια ανάρτηση στο Telegram τον Ιανουάριο, αστειεύτηκε για τη φρικιαστική μουσική του φιλοπόλεμου ποπ σταρ Σαμάν που ακουγόταν από τα μεγάφωνα της φυλακής στην σωφρονιστική αποικία IK-3 στο Χαρπ στην περιοχή Yamal-Nenets.

Πιο συγκινητικό ακόμα, ο Ναβάλνι δημοσίευσε μια φωτογραφία του με τη σύζυγό του Γιούλια την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, η τελευταία του ανάρτηση στο Telegram.

Ο Αλεξέι Ναβάλνι με τη σύζυγό του Γιούλια (AP Photo/Pavel Golovkin)

Τέλος εποχής για τη Ρωσία

Ο θάνατος του Ναβάλνι έρχεται καθώς ο Πούτιν, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία από την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 1999, προχωρά ακάθεκτος για πέμπτη θητεία. Οι προεδρικές εκλογές του Μαρτίου θα είναι μια πράξη πολιτικού θεάτρου: ο Μπόρις Ναντεζνιτ, ο μοναδικός υποψήφιος που αντιτίθεται στον πόλεμο του Πούτιν στην Ουκρανία, έχει αποκλειστεί από τη συμμετοχή και η ψηφοφορία θα στείλει ένα μήνυμα στους Ρώσους και στον κόσμο: Ο ρωσικός λαός είναι πίσω από τον Πούτιν και πίσω από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Δεν υπάρχει περιθώριο να δοθεί φωνή στον Ναβάλνι στα κρατικά μέσα ενημέρωσης ενόψει του προεκλογικού καρναβαλιού.

Ο θάνατος του αρχηγού της αντιπολίτευσης σηματοδοτεί επίσης το τέλος μιας εποχής για τη Ρωσία. Ο Ναβάλνι είχε αναδειχθεί ως ο πιο εξέχων ηγέτης της ρωσικής αντιπολίτευσης μετά τη δολοφονία του επικριτή του Πούτιν Μπόρις Νεμτσόφ το 2015, υποκινούμενη από το Κρεμλίνο. Αυτή η δολοφονία συγκλόνισε επίσης βαθιά τη ρωσική κοινωνία, αλλά ήταν μια πολύ διαφορετική εποχή. Την στιγμή της δολοφονίας του, ο Νεμτσόφ και η ομάδα του ερευνούσαν την ανάπτυξη ρωσικών στρατευμάτων στην περιοχή Ντονμπάς της ανατολικής Ουκρανίας, κάτι που η ρωσική κυβέρνηση αρνήθηκε επίσημα.

Τώρα ο πόλεμος βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Και η Ρωσία έχει εισαγάγει δρακόντειους νέους νόμους που καθιστούν παράνομη την κριτική του στρατού. Οι μαζικές διαμαρτυρίες κατά της διαφθοράς που κάποτε κατάφερε να κινητοποιήσει ο Ναβάλνι πριν από την εισβολή, τώρα φαίνεται απίθανο να επαναληφθούν όσο βρίσκεται εν ζωή ο Πούτιν. Τα ερευνητικά άρθρα και τα βίντεο που ο Ναβάλνι και η ομάδα του δημοσίευσαν κάποτε στο Διαδίκτυο – φτάνοντας σε εκατομμύρια Ρώσους – αντιμετωπίζουν ολοένα και μεγαλύτερη ψηφιακή λογοκρισία.

Ο Αλεξέι Ναβάλνι σε κινητοποίηση (AP Photo, File)

Η απάντηση του Κρεμλίνου στον θάνατο του Ναβάλνι, λοιπόν, θα είναι χαρακτηριστική. Ο Πούτιν αρνήθηκε να προφέρει το όνομα του Ναβάλνι, δήθεν λόγω της βαθιάς ανησυχίας του για τη νομιμότητά του ως ηγέτη της αντιπολίτευσης.

Ερωτηθείς σε συνέντευξη Τύπου το 2017 για το γιατί η κυβέρνησή του φοβόταν τον ανταγωνισμό από τον Ναβάλνι, ο Πούτιν αρνήθηκε και πάλι να τον κατονομάσει. Και κατέστησε σαφές ότι έβλεπε τη δημοκρατική αντιπολίτευση της Ρωσίας ως υπαρξιακή απειλή. Στο στρεβλό αφήγημά του, ο Πούτιν υποστήριξε ότι ο Ναβάλνι ήταν το αντίστοιχο του πρώην προέδρου της Γεωργίας Μιχαήλ Σαακασβίλι – ή το αντίστοιχο των Ουκρανών που συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Μαϊντάν του Κιέβου για να αντιταχθούν στον φιλορώσο πρόεδρο της Ουκρανίας, ο οποίος έφυγε από τη χώρα στις αρχές του 2014.

Putin saw an existential threat in Navalny, the opposition leader whose name he dared not mention, Analysis by Nathan Hodge, CNN